واقعا معنی کلمه ی ایران چیست؟ و از کجا الهام گرفته شد ؟ سوالی هست که وظیفه هر ایرانی هست در موردش مطالعه کرده باشه و اما توضیحاتی که در این خصوص وجود دارد :
توضیح اول
قدیمی ترین نام مملکت ما همین کلمه ایران بوده یعنی نخست نام ایریا که نام نژاد بوده است نام مملکت را آبریان ساخته اند و سپس به مرور زمان ابریان ، آیران شده و در زمان ساسانیان ایران ، ایران ( به کسر اول و سکون دوم ) بدل شده است و در ضمن اران ( به کسر اول ) نیز می گفته اند . چنانکه پادشاهان ساسانی در سکه و کتیبه ها نام خود را پادشاه ایران و اران می نوشته اند و از زمان شاپور اول ساسانی در سکه ها لفظ انیران هم دیده می شود .
در همین دوره ساسانی لفظ ایرانشهر یعنی شهر ایران ( دیار و کشور ایران ) نیز معمول بوده است و عراق را که در میان مملکت بدین اسم برده به اسم « دل ایرانشهر » می نامیدند .
کلمه ایرانشهر را فردوسی و شعرای دیگر قرن پنجم و ششم ایران نیز به کار برده اند.
توضیح دوم
واژهی ایران در فارسی باستان (Airya) و در فارسی میانه به شکل اران (Erān) بوده، و برگرفته از شکل قدیمی Airya Nama و به معنای سرزمین مردمان اصیل است. و نیز در زبان سنسکریت اریه (Ariya) به معنی سرور و مهتر و آریکه (Aryaka) به معنی مَردِ شایستهٔ بزرگداشت و حرمت است و آریایی بهزبان اوستایی ائیرین (Airyana) و بهزبان پهلوی و فارسی دری ایر خوانده میشود و ایرج بهزبان آریایی “Arya” است.
ایر در واژه بهمعنی آزاده و جمع آن ایران بهمعنی آزادگان است.
نام ایران در لغت به معنی سرزمین آریاییان است و مدتها قبل از اسلـام نیز نام محلی آن نیز ایران، اران، یا ایرانشهر بود.
البته از 600 سال پیش از میلـاد تا 1935 در عرصه بینالمللی با نامـ پرشیا شناخته می شد که در سال 1935 با درخواست رسمی رضاشاه پهلوی همان نامـ بومی کشور (ایران) در عرصه بین الملل هم مورد کاربرد قرار گرفت.
نامـ “پرشیاً همچنان در زبانهای اروپایی به دلیل سابقه تاریخی – فرهنگی اش مصطلح است اما در اخبار سیاسی بیشتر از نامـ ایران استفاده میشود.